Genellikle kontrollü salım gübresi ile karıştırılan yavaş salınımlı gübre, bitkilerin birkaç hafta boyuncu besin maddesini sağlayabilir. CRF gübrelerde olduğu gibi, bitki besin maddelerinin salınımını yavaşlatmak için kaplamaya ihtiyaç duymaz. Yavaş salınımlı gübreler daha büyük moleküllü bitki besin maddeleri olup, parçalanmak için zamana ihtiyaç duyarlar.
Diğer bazı gübre türlerinde olduğu gibi, sadece sıcaklıktan etkilenmezler. Bu türden gübreler sıcaklıkla birlikte toprağın pH değeri, sıcaklık, nem oranı, mikrobiyal aktivitesinden etkilenebilirler. Yavaş salınımlı gübreler, tüm dünyada çim beslenmesinde sıklıkla kullanılır. Ayrıca süs bitkilerinin vazgeçilmez bitki besin türleri arasında yer alır.
Yavaş Salınımlı Gübre Nerelerde Kullanılır?
Yavaş salınımlı gübrelerin bitkilerde güçlü kök oluşumu, ezilmeye ve yıpranmaya karşı dayanıklılık, kardeşlenmeyi desteklediği bilinir. Bu formda bir gübre ise, ilk ekimde seyrek yapıda olan çimer için başarılı sonuçlar verir. Bu nedenle çimli alanlar için tavsiye edilen gübrelerin başında, yavaş salınımlı gübreler gelir.
Yavaş salınım özelliği sayesinde, süs bitkileri içinde tercih edilen bitki besinleri arasında yavaş salınımlı gübreler ilk sıralarda yer alır. N-P-K oranları ile formüle edilen yavaş salınımlı gübreler, doğrudan tarımsal alanlarda da kullanılabilir.
Yavaş Salınımlı Gübre Çeşitleri Nelerdir?
Sentetik maddeler barındırmayan yavaş salınımlı gübreler, kullanım dönemlerine göre farklı şekilde formüle edilir.
Bu genellikle N-P-K oranlarında değişiklikle;
- 18-24-12,
- 25-5-15,
- 29-3-4,
- 33-3-6,
Şeklinde çeşitlilik gösterir. Çimlerin daha yeşil olmasını sağlayan bu gübre türü, ayrıca Fe, Mn, Zn, Cu gibi mikro elementlerde ihtiva eder. Yavaş salınım özelliği sayesinde, bitikler ihtiyaçları kadar elementleri kullanırlar ve uzun süre sağlıklı yaşamlarını sürdürebilirler.
Tarımsal alanda kullanılan diğer gübre çeşitlerine bakıldığında, üre, A. Nitrat, A, Sülfat gibi elementler taşıdığı görülür. Bu türden elementler barındıran gübreler ise, çim bitkisine zarar verebilir. Ayrıca bu türden gübreler topraktaki tuzluluk oranını arttırarak, uzun vadede verimsizliğe neden olabilir. Yavaş salınımlı gübrelerde bu türden yan etkiler görülmez.
Yavaş Salınımlı Gübreler Nasıl Kullanılır?
Yavaş salınımlı gübreler aksi belirtilmedikçe m2’ye 10-15 gr gelecek şekilde kullanılmalıdır. Toprağın yapısına, bitkilerin ihtiyacına göre, kullanılan miktarda artışlar ve azalışlar öngörülebilir. Yavaş salınımlı gübrelerin en belirgin özelliği yavaş salınım yapmasıdır.
Bu nedenle uygulama alanına göre farklılık görülse de, en az 3 ayda bir bu türden gübreleme işleminin yapılması önerilir. Yapısında bulunan elementlerin tamamının doğada bulunan elementlerden oluşması, yavaş salınımlı gübreleri organik bitki besin türleri arasına koyar.
Yavaş salınımlı gübreler kullanılırken, uygulama zamanı için oluşturulan formlarının kullanılması gerekir. Çim başlangıç gübresi için, fosfor ağırlıklı 9-23-14 veya 18-24-12 formunda gübre kullanılabilir.
Mart ve Ekim aylarında ise, azot ağırlıklı 25-5-15 veya 33-3-6 formunda gübre kullanılabilir. Fosfor ağırlıklı başlangıç gübresi, çimende güçlü kök yapısı oluşturacak ve kardeşlenmeyi hızlandıracaktır. Azot ağırlıklı formda ise, çimenler daha güçlü yapıya kavuşacak ve ezilmelere karşı direnç kazanacaktır.
Yavaş Salınımlı Gübre Kullanmanın Avantajları
Yavaş salınımlı gübreler uzun süre toprağın ve bitkinin ihtiyacı olan elementleri karşılayabileceği için, iş gücü ve maliyet açısından önemli oranda tasarruf sağlar. Bazı azotlu gübrelerde aşırı yağışa ve aşırı sulamaya karşı nitrat azotu yıkanması meydana gelirken, yavaş salınımlı gübrelerde bu gibi olumsuzluklar görülmez.
Bazı azotlu gübrelerin uygulamasında, toprakla buluşan azot form değiştirerek yeterli besin miktarını sağlayamayabilir. Oysa yavaş salınımlı gübrelerde salınım yavaş olacağı için, bitki kendi ihtiyacı kadar azot gereksinimini karşılayabilir. Bazı gübreler bazı toprak türleri için sorun oluştururken, yavaş salınımlı gübreler kumlu ve tınlı topraklar dahil her tür toprakta verimliliği arttırır.
Yavaş Salınımlı Gübre İle Hayvansal Gübre Arasında Ki Farklılıklar
Yavaş salınımlı gübreler, bitkilerin ihtiyaç duyduğu elementleri uzun süre boyunca sağlayabilirken, hayvansal gübreler daha hızlı çözünerek bitkilere besin sağlar. Yavaş salınımlı gübrelerin kullanımı, bitkilerin besin ihtiyacını düzenli bir şekilde karşılamaya yardımcı olurken, hayvansal gübreler daha hızlı etki gösterir. Yavaş salınımlı gübreler toprağa daha az zarar verirken, hayvansal gübreler toprağın besin içeriğini artırabilir. Yavaş salınımlı gübrelerin kullanımı, bitkilere uzun süreli bir besin kaynağı sağlar ve toprağın verimliliğini artırırken, hayvansal gübrelerin kullanımı daha hızlı sonuç almayı sağlar. Yavaş salınımlı gübrelerin kullanımı genellikle tarım alanında tercih edilirken, hayvansal gübreler daha çok organik tarım uygulamalarında kullanılır.
Hayvansal gübreler bazı verimsiz toprakların ıslah edilmesinde sıklıkla kullanılır. Hatta çoğu zaman diğer gübre türlerinden daha ekonomiktir. Ancak hayvansal gübreler çimenlerde olduğu gibi kardeşlenmeyi yeterince destekleyemez.
Oysa yavaş salınımlı gübreler kardeşlenmede oldukça başarılıdır. Hayvansal gübreler mantari hastalıkların oluşmasına daha elverişli ortamlar hazırlarlar. Oysa yavaş salınımlı gübrelerde, bu türden bitkinin gelişimini olumsuz etkileyecek bakteriler bulunmaz.
Hayvansal gübrelerde aynı zamanda yabani bitki tohumlarını da beraberinde getirir. Bu gübre türü her ne kadar kısa vadede ekonomik olarak görülse de, istilacı yabani otlar ile mücadele etmek daha fazla masraf oluşturacaktır.